به گزارش روابط‌عمومی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، مصادف با روز جهانی خاک، همایشی با محوریت بخش تحقیقات خاک و آب مرکز و همکاری بخش‌های فنی و مهندسی، جنگل و مرتع و حفاظت خاک و آبخیزداری در سالن اجتماعات مرکز برگزار شد.
در ابتدا سید بهرام اندرزیان رئیس مرکز ضمن خوشامدگویی به حاضرین، بر اهمیت نقش خاک در امنیت غذایی، و همچنین اهمیت آن از نگاه قرآن کریم و دفاع مقدس تأکید کرد.
سید محی‌الدین گوشه دبیر همایش با اشاره به‌ضرورت حفظ خاک به‌عنوان سرمایه ملی، به تشریح روز جهانی خاک و اهمیتی که سازمان خوار و بار جهانی (فائو) برای خاک قائل شده و روز ۵ دسامبر هر سال را به‌عنوان روز جهانی خاک معرفی نموده، پرداخت.
در ادامه دیناروند عضو هیأت علمی بخش تحقیقات جنگل و مرتع مرکز گفت: پوشش گیاهی بومی مناطق بیابانی بهترین نسخه درمانی برای کنترل گردوغبار و مهار گسترش بیابان‌زایی است. وی افزود: خوشبختانه کانون‌های گردوغبار از بانک بذر مناسبی برخوردار بوده و با قدری تمهیدات جهت استفاده از آب بارندگی‌ها و ذخیره آب قابل‌احیا هستند. دیناروند تصریح کرد: انجام عملیاتی مانند احداث فارو، پیتینگ، گوراب و چاله به دلیل حفظ آب باران محل مناسبی برای رویش گیاهان بومی هستند و بدین ترتیب می‌توان به مهار هرزآب‌ها پرداخت. رئیس بخش تحقیقات جنگل و مرتع پیشنهاد کرد: در کنار این برنامه‌ها لازم است مدیریت چرای دام و قرق را نیز داشته باشیم؛ زیرا این اکوسیستم‌ها شکننده بوده و به‌سرعت قابل‌برگشت به شرایط بیابانی‌اند.
علیرضا جعفرنژادی عضو هیأت علمی بخش خاک و آب مرکز، ضمن قدردانی از زحمات همکاران مرکز و سازمان جهاد استان، مشکلات موجود در تولید محصولات کشاورزی را تشریح کرد و همچنین در خصوص مقاله ارائه شده در ارتباط با موضوع بیان را مطرح کرد.
جعفر حبیبی اصل عضو هیأت علمی بخش فنی و مهندسی مرکز، با بیان اینکه یکی از جنبه‌های مثبت خاک‌ورزی حفاظتی حفظ و مدیریت بقایای گیاهی است گفت: اینکار به بهبود ساختار خاک و افزایش مواد آلی آن کمک می‌کند. وی تأکید کرد: این بقایا موجب حفظ رطوبت خاک به‌عنوان عاملی مؤثر در کاهش نیاز به آبیاری و افزایش بهره‌وری کشاورزی خواهد شد. حبیبی اصل افزود: خاک‌ورزی حفاظتی باعث جلوگیری از فرسایش خاک و محافظت از کیفیت زمین‌های زراعی می‌شود. عضو هیات علمی مرکز اضافه کرد: یکی دیگر از دستاوردهای مهم این روش افزایش حاصلخیزی خاک است که به واسطه حفظ مواد آلی و بهبود شرایط زیستی خاک به دست می‌آید.
یثربی عضو هیأت علمی بخش حفاظت خاک و آبخیزداری مرکز، سخنرانی خود را در خصوص بررسی روند تغییرات کاربری اراضی در حوزه آبخیز کوپال که در جنوب شرقی اهواز و از سرشاخه‌های رودخانه جراحی است اختصاص داد. وی گفت: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده در یک بازه زمانی ۲۲ساله، اراضی مرتعی هور شریفیه به اراضی کشاورزی تبدیل شده‌اند و عملاً پوشش‌های مرتعی در این منطقه از بین رفته است و مساحت اراضی کشاورزی ۵ برابر شده است و باتوجه‌به کم‌بازده بودن اراضی و کشت دیم آن‌ها در سال‌های خشکسالی، عملاً به اراضی بایر و حساس به فرسایش تبدیل شده‌اند که منشأ برداشت گردوغبار هستند.
آزادی عضو هیأت علمی بخش خاک و آب مرکز ضمن اشاره به سیر تحول و تکامل فناوری‌های موجود در خاک‌شناسی (با تأکید بر اندازه‌گیری، پایش و مدیریت خاک)، بر اهمیت خاک و ضرورت حفظ و صیانت از این منبع خدادادی و تحویل آن به نسل آینده تأکید کرد، وی در ادامه تاریخچه کاملی از نقشه‌برداری خاک (سنتی و نوین) و روش‌های تعیین نقشه خاک و فعالیت‌های صورت‌گرفته در بخش خاک‌شناسی و ارزیابی اراضی ارائه داد.
فاطمه مسکینی ویشکایی عضو هیأت علمی بخش خاک و آب مرکز، با اشاره به خدمات اکوسیستمی خاک و کارکردهای مؤثر خاک بر انجام این خدمات، سلامت خاک را تابعی از ظرفیت آن در فراهم نمودن خدمات پایه‌ای برای حمایت از رشد گیاه و مشارکت در تنظیم چرخه‌های عناصر غذایی، آب، کربن و گازها دانست. ایشان تأکید کرد: با کنترل سلامت خاک می‌توان پایداری سیستم خاک را در انجام وظایف خود مانند تغذیه گیاه و نگهداری آب در مدیریت‌های زراعی مختلف بررسی و مناسب‌ترین مدیریت را انتخاب کرد.
گوشه عضو هیأت علمی بخش خاک و آب مرکز، ضمن ارائه سخنرانی حول محور مدیریت بقایای گیاهی و دامی، فعالیت‌های تحقیقاتی مرتبط با این موضوع را تشریح کرد. وی اهمیت افزودن بقایا/کودهای آلی به‌منظور افزایش کربن آلی و حفظ حاصلخیزی خاک را مورد تأکید قرار داد.
در پایان جعفرنژادی معاون پژوهش و فناوری مرکز یک جمع‌بندی کلی از مطالب مطرح شده را ارائه داد.
گفتنی است این همایش در تاریخ دوازدهم آذر برگزار شد.
