به گزارش روابط عمومی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، استان خوزستان به عنوان یکی از قطب‌های اصلی تولید گندم در کشور، با چالش‌های متعدد اقلیمی و محیطی مواجه است. تنش‌های غیر زنده مانند خشکی، شوری، غرقابی، سرمازدگی و ریزگردها، سالانه خسارات قابل توجهی به مزارع گندم این استان وارد می‌کنند. در این راستا، مدیریت هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی خوزستان با همکاری محی الدین گوشه، ابوالفضل آزادی و علیرضا جعفرنژادی اعضای هیات علمی مرکز تحقیقات، نشریه‌ای تخصصی در ارتباط با راهکارهای علمی و عملی برای مدیریت تغذیه گندم در شرایط تنش‌های غیر زنده ارائه کرده است.  
این نشریه بر لزوم مدیریت صحیح آبیاری، استفاده از کودهای مناسب و تقویت خاک با مواد آلی تأکید دارد. تنش‌های محیطی مانند خشکی و شوری به‌طور قابل توجهی عملکرد گندم را کاهش می‌دهند و با توجه به پیش‌بینی افزایش جمعیت و نیاز به تأمین غذا، مدیریت این تنش‌ها ضروری است.  

تنش خشکی و راهکارهای مقابله با آن  
خشکی یکی از مهم‌ترین تنش‌های محیطی در خوزستان است که به دلیل کمبود بارندگی و مدیریت نادرست منابع آب، تأثیر منفی زیادی بر تولید گندم دارد. بر اساس این نشریه، برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح آبیاری، مهم‌ترین اصل در جلوگیری از تنش کم‌آبی است. استفاده از کودهای پتاسیمی و اسیدهای آمینه می‌تواند مقاومت گیاه را در برابر خشکی افزایش دهد. همچنین، افزایش سطح مواد آلی خاک تا ۲ درصد، به عنوان مؤثرترین عامل مدیریتی در مقاومت گیاه به شرایط تنش معرفی شده است.  

تنش شوری و مدیریت تغذیه در شرایط شور
شوری خاک و آب از دیگر چالش‌های مهم در خوزستان است که رشد و عملکرد گندم را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. بر اساس این نشریه، استفاده از کودهای نیتروژنی، فسفری و پتاسیمی در شرایط شوری می‌تواند رشد و مقاومت گندم را بهبود بخشد. همچنین، استفاده از کودهای سولفات پتاسیم به جای کلروپتاسیم و کاربرد اسیدهای هیومیک و محرک‌های رشد گیاهی، از جمله راهکارهای مؤثر برای کاهش اثرات شوری است.  

تنش غرقابی و راهکارهای مدیریتی
غرقابی شدن مزارع به دلیل بارندگی‌های شدید یا مدیریت نادرست آبیاری، یکی دیگر از مشکلات کشاورزان در خوزستان است. این نشریه توصیه می‌کند که با استفاده از هورمون‌ها و محرک‌های رشد گیاهی، می‌توان تا حدی مشکل غرقابی را مرتفع کرد. همچنین، انتخاب ارقام مقاوم به غرقابی و استفاده از کودهای پوشش‌دار نیتروژنی مانند SCU، از جمله راهکارهای پیشنهادی برای کاهش خسارات ناشی از این تنش است.  

تنش سرمازدگی و گرما  
سرمازدگی و گرمای شدید نیز از دیگر عوامل کاهش دهنده عملکرد گندم در خوزستان هستند. بر اساس این نشریه، مدیریت تغذیه و استفاده از کودهای نیتروژنی و پتاسیمی می‌تواند مقاومت گیاه را در برابر سرمازدگی افزایش دهد. همچنین، استفاده از اسیدهای آمینه و هیومیک اسید در مراحل حساس رشد گندم، مانند پنجه‌زنی و گلدهی، می‌تواند به کاهش اثرات تنش‌های دمایی کمک کند.  

تأثیر ریزگردها و راهکارهای مقابله با آن  
ریزگردها به عنوان یکی از بحران‌های طبیعی در خوزستان، تأثیر منفی بر فرآیند فتوسنتز و رشد گیاهان دارند. این نشریه توصیه می‌کند که با اعمال برگ‌شویی و آبیاری به موقع، می‌توان اثرات منفی ریزگردها را کاهش داد. همچنین، تغذیه بهینه گیاه با استفاده از کودهای ریزمغذی و اسیدهای آمینه، می‌تواند مقاومت گیاه را در برابر این تنش افزایش دهد.  

جمع‌بندی و توصیه‌های کلی  
این نشریه با ارائه الگوهای پیشنهادی برای مدیریت تغذیه گندم در شرایط تنش‌های محیطی، بر لزوم مشاوره با کارشناسان مجرب، انجام آزمون خاک و مصرف متعادل کودها تأکید دارد. همچنین، استفاده از مواد آلی، کودهای بیولوژیک و محرک‌های رشد گیاهی، از جمله راهکارهای کلیدی برای افزایش مقاومت گندم در برابر تنش‌های غیر زنده است.  
با توجه به اهمیت گندم در امنیت غذایی کشور و نقش کلیدی خوزستان در تولید این محصول، اجرای این راهکارها می‌تواند به افزایش تولید و بهبود کیفیت گندم در شرایط سخت اقلیمی کمک کند.