معرفی بخش تحقیقات علوم دامی

تاریخچه:

بخش تحقیقات علوم دامی در استان خوزستان در سال 1370 همزمان با تفکیک وظایف بین وزارت جهاد سازندگی و وزارت کشاورزی و تشکیل مرکز تحقیقات منابع‌طبیعی و امور دام خوزستان تأسیس گردید. سپس، در سال 1381 با تشکیل وزارت جهاد کشاورزی، بخش تحقیقات علوم دامی در قالب تشکیلات جدید مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان فعالیت خود را جهت رسیدن به اهداف و برنامه‌های تدوین شده دنبال نموده است. این بخش تحقیقاتی از بدو تشکیل تاکنون با انجام پروژه‌های تحقیقاتی بسیار (بالغ بر بیش از 100 پروژه تحقیقاتی) بر روی گاو و گاومیش، گوسفند و بز، طیور گوشتی و تخمگذار، شتر، زنبورعسل، بلدرچین، شترمرغ و اردک، در گروه های تحقیقاتی تغذیه دام و طیور، مدیریت پرورش، ژنتیک و اصلاح نژاد دام و فرآورده های لبنی فعالیت دارد. کلیه فعالیت‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی این بخش از سال 1386 در سطح استان و در سطح دامداری‌ها و مرغداری‌های بخش خصوصی انجام می‌گیرد که این امر منجر به ارتباط هر چه بیشتر با دامداران و مرغداران منطقه جهت انتقال یافته‌ها و ترویج نتایج تحقیقاتی در جریان اجرای پروژه‌ها و شناسایی مشکلات آن‌ها در جهت ارائه پروژه‌های تحقیقاتی جدید گردیده است.

وظایف بخش:

1- ارائه پروژه‌های تحقیقاتی کاربردی در جهت افزایش بهره وری، بالا بردن راندمان و افزایش کمی و کیفی تولید در واحدهای دام و طیور استان.

2- اجرای پروژه‌های تحقیقاتی در قالب تحقیقات بنیادی از قبیل شناسایی دام‌های بومی استان، تعیین خصوصیات و پارامترهای ژنتیکی صفات، بررسی خصوصیات تولیدمثلی دام‌های مختلف، تعیین ارزش غذایی و ضریب قابلیت هضم علوفه دامی و بررسی شیوه‌های مدیریت پرورش.

3- ارتباط با بهره برداران سطح استان در جهت بررسی مشکلات بهره‌برداران، مسئله یابی، تهیه و اجرای پروژه‌های تحقیقاتی در چهارچوب اهداف یاد شده.

4- ارتباط مداوم و هماهنگی با مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور، معاونت بهبود تولیدات دامی و مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزی سازمان جهادکشاورزی خوزستان و تشکیل کمیته‌های تخصصی جهت بررسی پروژه‌های پیشنهادی و بررسی و تعیین اولویت‌های تحقیقاتی استان.

5- همکاری در اجرای برنامه های مربوط به محققان معین در مناطق مختلف استان، انجام طرح‌های تحقیقی- ترویجی در روستاها و دامداری‌ها و مرغداری‌های استان، تهیه بروشور و نشریه‌های ترویجی، برگزاری برنامه‌های انتقال یافته‌ها، دوره ها و کارگاه های آموزشی و تهیه برنامه‌های تلویزیونی ترویجی جهت تغییر روش‌های مدیریتی سنتی و گرایش به شیوه‌های دامداری صنعتی و بکارگیری روش‌های علمی تغذیه دام و طیور.

فعالیت‌های تحقیقاتی شاخص بخش:

• - استفاده از ضایعات محصولات کشاورزی و شناسایی، معرفی و تولید منابع جدید خوراک دام.
• - کاهش هزینه‌های تولید و اقتصادی کردن واحدهای دام و طیور.
• - افزایش بهره وری، بالا بردن راندمان و افزایش کمی و کیفی تولید در واحدهای دامی.
• - بومی سازی روش‌های مدیریت تغذیه پیشرفته متناسب با منابع خوراک استان.
• - اجرای راهکارهای بهبود شاخص تولید در مرغداری‌ها.
• - معرفی منابع جدید خوراکی جایگزین ذرت و سویا در جیره طیور.
• -  شناسایی پتانسیل دام‌های بومی استان و حفظ ذخایر ژنتیکی دامی.
• -  ارائه برنامه اصلاح نژاد جامع و مناسب برای دام‌های بومی استان.
• -  بررسی شرایط و شیوه‌های مدیریت پرورش و ارائه دستورالعمل های اجرایی.

برخی دستاوردهای شاخص بخش تحقیقات علوم دامی:

• - تهیه سیلاژ علوفه تریتیکاله جهت تغذیه دام‌ها.
• - بررسی ارزش غذایی شاخه و برگ گیاه کنوکارپوس حاصل از هرس درختان کنوکارپوس جهت تغذیه دام به صورت خشک و سیلو شده.
• - استفاده از ۲۵ درصد برگ خرمای عمل‌آوری شده با اوره، جایگزین باگاس در تغذیه گوساله‌های پرواری گاومیش در شرایط خشکسالی.
• - افزایش ارزش افزوده شیر گاومیش به بیش از سه برابر با تولید پنیر موزارلا.
• - ارائه اثرات نامطلوب ریزگردها برخي صفات مرتبط با عملكرد كلني‌هاي زنبور و چگونگی تغذیه در این شرایط (کاهش بالغ بر 17 الی 20 درصدی تولیدات زنبور عسل در اثر ریزگردها در استان خوزستان در فصل بهار).
• - ارائه جیره متعادل براساس گیاهان شورزی مراتع منطقه (گیاهان سلمکی ساقه سفید، سیاه شور و اشنان با نسبت ترکیبی 33/5، 22/3 و 44/2 درصد) در جهت بهره‌برداری بیشتر از شتر.
• - استفاده تا سطح 26 درصد از کل جیره غذایی از دانه تريتيكاله (جایگزین ذرت و سبوس گندم) در جیره گوساله‌های پرواری گاومیش.
• - معرفی و تعیین ارزش غذایی منابع علوفه‌ای موجود در تالاب‌های استان.
• - ارائه راهکارهای مقابله با استرس حرارتی در دام‌ها.
• - استفاده از غلاف کهور به میزان ۴۵ درصد در کنسانتره بره‌های پرواری.
• - بهبود تولید شیر در گاومیش با شناسایی پتانسیل‌های تولید و تولیدمثلی، ارائه هدف و معیار انتخاب و برنامه اصلاح‌نژاد مناسب (کلاسیک و ژنومی).
• - پیشنهاد برنامه انتخاب آزمون نتاج  (progeny testing) با  20 درصد جمعیت تحت پوشش رکوردگیری و 100 درصد جمعیت تحت برنامه تلقیح مصنوعی برای جمعیت تحت انتخاب گاومیش خوزستان.
• - پایش و ارائه مسیر برنامه آمیخته گری گوسفند لری بختیاری با گوسفند رومانف در استان خوزستان.
• -  ثبت جمعیت گاو نجدی خوزستان و تهیه شناسنامه این نژاد در حال انقراض.
• - جایگزینی ۱۰۰ درصد ذرت با تریتیکاله در جیره طیور گوشتی.
• - ارائه راهکارهای کاهش تنش حرارتی در مرغداری‌های استان.
• - پیشنهاد تراکم 18 و 16 پرنده در هر متر مربع به ترتیب برای پرورش جوجه گوشتی در سالن­های مدرن اتوماتیک و معمولی - سنتی در شرایط آب و هوایی استان خوزستان.
• - معرفی جایگزین مناسب آنتی بیوتیک در مرغداری‌های استان.